Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Ortez Protez Bölümü Başkanı Doç. Dr. Mahmut Yaran, bir yıl süren araştırma sonucunda kenevir kumaşından, piyasadakilere oranla daha hafif ve daha dayanıklı protez soketi üretti.

Yaran, travma veya cerrahi sonrası kesilen kol veya bacağın kalan kısmına (güdük) protez takılması için kullanılan ve genellikle polyester, pamuk karışımı çoraptan üretilen protez soketlerini daha dayanıklı ve hafif hale getirmek için proje hazırladı.

Bir yıl süren AR-GE çalışmaları sonucunda öğrencileriyle kenevir kumaşından protez soketi üreten Yaran, normal protezlerden daha dayanıklı ve hafif ürün elde etti.

Yaran, OMÜ'nün Türkiye'de ortez protez bölümüne sahip 3 devlet üniversitesinden biri ve en geniş atölyeye sahip üniversite olduğunu söyledi.

Protez üretiminin yanı sıra laboratuvarda AR-GE çalışmaları da yaptıklarını anlatan Yaran, kenevirin kıymetli bir malzeme olduğunu, kenevirle ilgili çeşitli çalışmalar yürütüldüğünü belirterek, "Biz de protez soketi üretmek konusunda kenevir kumaşından yararlanmak için proje ürettik. Mevcut yöntemlere göre üç kat daha sağlam ve kullanışlı bir soket üretimi gerçekleştirdik. Bunu da yakın bir zamanda uluslararası arenada yayın haline dönüştürmeyi planlıyoruz." dedi.

Amaç hastaların yükünü hafifletmek

Kenevirin sanayide birçok alanda kullanıldığına işaret eden Yaran, "Kenevir hem hafif hem daha dayanıklı bir malzemedir. Kenevir literatürünü okuduğumuzda biz birçok özelliğinden faydalanmak istedik. Bu süreçte kenevirin hafif ve sağlam olması, hastaların taşıyacakları yükün azaltılması anlamında kıymetliydi. O sebeple biz de, 'Kenevirden bir soket üretebilir miyiz?' dedik." diye konuştu.

Yaptıkları deneysel araştırmalardan iyi sonuçlar aldıklarını aktaran Yaran, "Biz bu araştırmayı bir adım daha ileriye taşıyıp, 'Ürettiğimiz soketlerle acaba mikrobiyal üreme ile ilgili problemleri ortadan kaldırabilir miyiz, güdük yarasının önüne geçebilir miyiz?' diye de yeni araştırma sorularının cevaplarını aramaya devam ediyoruz." ifadesini kullandı.

Yaran, protez soketini normal şartlarda polyester ve pamuk karışımı olan bir çoraptan ürettiklerini belirterek, şunları kaydetti: "Çorabı üretirken 6 veya 8 kat, kişinin vücut yapısına göre bu çorabı giydiriyoruz. Çorabın üzerine de epoksi reçine emdirerek sertleşmesini ve şekil almasını sağlamaya çalışıyorduk. Tabii kişinin kilosunun artması, güdüğün pozisyonu gibi çeşitli faktörler burada soketin ağırlaşmasına sebep oluyordu. Daha kalın, daha sağlam bir soket yapmak ihtiyacı ortaya çıkıyordu. Ama bunun da ekstremitenin (bir organın uç kısmı) ağırlığını, kolun, bacağın ağırlığını değiştirmesi sebebiyle de biz, 'Acaba daha hafif protez soketine ihtiyaç duyan hastalar olduğunda ne yapabiliriz?' sorusuna cevap aramaya çalıştık ve kenevir kumaş, stokinet çoraptaki 5-6 katın yerine 3 ila 4 katla aynı sonuçları verdiğini gördük. Bu da daha uygun, daha hafif bir ürün üretmemize yardımcı oldu."