Cenab-ı
Hak oruç hakkında Ey ehli iman ile müşerref olan ehli iman: “Sizden evvelki ümmetlere sizin üzerinizde
oruç yazıldı. Yani farz kılındı. Umulur ki korunursunuz. (Allah’tan
korkarsınız)”
Oruç kelimesi şeriat dilinde
niyetle beraber gündüz alışılmış olan şeylerden imsak yani kendisini tutmaktır.
Oruç takva bakımından üçe ayrılır.
1-
Avamın orucu 2- Havasın orucu 3- Havasül havasın
orucu
1-
Avamın
orucu:Yemek-içmek ve cinsi münasebetten kazınmaktır.
2-
Havassın
orucu: Yukarıda yazdığım esaslarla beraber gözünü, kulağını, elini, ayağını
ve diğer organlarını günahtan korumaktır. Ağzıyla Kur’an okur. Hayırlı ve güzel
şeyler konuşur. Dili ile teşbih, tahlil, tahmit, tevhit söyler. Gözüyle ancak
helale bakar. Kalbi ile zikir ve fikirde bulunur. Gıybet, haset ve kin ve
düşmanlık gibi bütün kötü düşüncelerden kendini arındırıp muhafaza edendir.
3-
Havasül
havasın orucu: Bu ise; Avan ve havasın orucuna ilaveten kalbine ve diğer
lataifine oruç tutturmaktır. Bu ise kalbi Allah’tan gayri her şeyden uzak ve
tertemiz bulundurmaktır.
Oruç ibadeti
hicretin ikinci yılında Medine-i Münevvere de farz kılındı. Önceden muharrem
ayının ilk on günü oruç farz iken ramazan orucu farz kılınmakla bu oruç farz
olmaktan çıkmıştır. Oruç ibadeti ÂdemAleyhisselamdan beri gelen bir ibadettir.ÂdemAleyhisselam’ın
kavmine her ayın 13, 14 ve 15. Günleri Musa Aleyhisselam‘a aşure günü Davut
Aleyhisselam’ a bir gün oruç tutar bir gün tutmaz İsa Aleyhisselamise senenin
tamamını oruçlu geçirirdi.
Hz. Ali (r.a) Ya Resulellah: Dünyada bana üç şey sevdirildi. 1- Misafire
ikram etmek, 2- Yazın oruç tutmak, 3- Kılıcıyla Allah yolunda çarpışmak ve
Allah yolunda hizmet etmek,Oruç hakkında Cenab-ı Hak şöyle buyurmuştur: “Âdemoğlunun her amelikendisi içindir.
Yalnız oruç hariç. Çünkü o benim içindir. Onun mükâfatını da ben vereceğim.
Çünkü bu orucu tutanlar hakkında Peygamberimizin bir
müjdesi vardır. Kim farz olduğuna inanarak ve Cenab-ı Haktan sevabını murat
ederek orucunu tutarsa geçmiş günahları mağfiret olunur.” Peygamberimiz
buyuruyor ki; “Oruç bir kalkandır.
Cehennem ateşinden muhafaza eden kalkandır.” Ancak orucu adabına riayet
etmeden tutanlar hakkında buyuruyor ki Resulümüz “Nice oruç tutanlar var ki tuttukları oruçtan aç ve susuz kalmaktan
başka kazançları yoktur.
Orucun farz kılınmasındaki
hikmet ise nefsi terbiye etmek içindir. Çünkü Allah-ü Teâlâ aklı yarattığında
ona “dön” dedi. Akıl döndü. Sonra “Geri dön” dedi. Akıl geri döndü. Hz.
Allah “Sen kimsin ben kimim?” diye
sordu. Akıl: sen benin Rabbimsin bende zayıf bir kulum dedi. Hz. Allah Ey Akıl:
“Senden daha kıymetli bir varlık yaratmadım.” Sonra nefsi yarattı. Ona “dön” dedi. Nefis cevap vermedi. Hz.
Allah “sen kimsin ben kimim?” diyesordu.Ben benim, sende sensin dedi. Hz. Allah
nefse 100 (yüz) sene cehennem ateşi ile azap etti.Çıkartıp aynı soruları sordu.
Nefis yine aynı cevabı verdi. Bunun üzerine 100 (yüz) sene açlıkla azap etti.
Çıkarıp aynı soruları sordu. Nefis o zaman Sen benim Rabbimsin, bende aciz bir
kulum dedi. Bunun için oruç farz kılındı.
Nefsi terbiye etmenin yolu açlıktan
geçer. Aç olan açlığın kıymetini iyi bilir.