Nevruz ülkemizin yaklaşık tüm bölgelerinde kutlanmaktadır. Güneydoğu illerimizden, Gaziantep ve çevresinde 22 Mart gününe, “ Sultan Nevruz” adı verilir. Diyarbakır da son yıllarda siyasi ve ideolojik amaçlı kutlamalardan önce, Nevruz Günü halk eğlence ve mesire yerlerine giderek Nevruzu kutlarlardı. Kars ve çevresinde; bu tarihte ( kapı dinleme ) “ baca baca “ adetleri görülür. Evde bulundurulan çeşitli meyvelerden baca baca gezenlere verilir. Ayrıca Kars civarında, Nevruz Günü bir evde toplanan genç kızlar ve erkekler küçük bir çocuğu su almaya gönderirler. Çocuk hiç konuşmadan ve arkasına bakmadan bir kova su getirir, kovanın içine orada bulunanları temsilen, renkli iplik ve iğneler atılır. Birbiriyle birleşen iğne iplikleri sahiplerinin, birbiri ile evleneceklerine inanılır.
Tunceli ve çevresinde, Nevruz Günü erkekler alınlarına kara sürer, su kaynaklarına giderler. Bu karaları orada temizleyerek dua ve niyazda bulunurlar.
Artvin ve çevresinde Nevruz kutlamaları; Aile fertlerinden biri erken davranarak sabahın karanlığında çeşmeye koşup havuz arpa döker ve eve su getirir. Koşular birbirlerine yetiştirmeye çalışırlar. Kim erken davranırsa o kazanır. Suya atılan arpa şişer ve o yıl mahsul bol olur. Evin etrafını2–3 defa dolaşırlar. Evden birisi bacadan evin içine bağırır; olumsuzluklar dışarı, hayır bereket içeri! Ağırdan kuzuyu eve, ocak başına getirirler, koyun uğuru getirir inancında. Eve getirilen kuzunun beyazını tercih ederler.
Köyün gençleri Nevruz Gecesinde maniler ve türküler söyleyerek kapı kapı gezerler: Yağ, un, ceviz, fındık toplarlar. Kapılara geldikleri zaman: ( bu gece yılbaşı! Devletlerin gecesi! Veren hacı! Vermeyen başımın tacı! ) kapıda bunları söylerken ev sahibi istenen şeyleri verirken şaka ile gençlere su serpmek ister ve gençler atik davranır ıslanmamaya çalışır. Eğer ıslanırsa Mart ayı soğuk olduğu için üşüyebilirler. Netice itibarı ile bunlar ( şaka ) dediğimiz hareketlerdir. Gençler topladıkları öte-beri ile lokma pişirirler ve gece yer eğlenirler. Ayrıca köylerde gençler deve yaparlar boynuna çıngırak takarak, köy köy gezerek oynatırlar ve bahşiş toplarlar.
TÜRK DEVLET ve TOPLULUKLARINDA NEVRUZ
Nevruz, Azerbaycan, Afganistan, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ile Uygur, Kırım Türkleri, Kara papak, Batı Trakya Türkleri, Makedonya ve Kosova Türkleri, Gagauz Türkleri ve İran da kutlansa bile Nevruzun en coşkulu kutlandığı ülke Nevruz’un büyük bir ihtimalle ortaya çıktığı coğrafya olan Azerbaycan da her yıl, Martın 21-23’ünde Nevruz Bayramı büyük törenlerle kutlanır. Mezarlık ziyaretleri yapılır. Bu ziyaretlerde hazırlanan helva, pilav ve diğer yiyecekler fakirlere dağıtılır. “ Gapı pusma “, “ suya yüzük atma” , “ subaşı”, “ Bacabac” adetlerinde uzun yılların gelenekleridir.
Azerbaycan da Nevruzdan sonraki en önemli gün, Ahir Çerşembe ( son Çarşamba ) günüdür.
Iğdır ve çevresinde 19 Mart, 20 Marta bağlayan gece kız ve erkekler Tanrıdan bir dilek dileyerek akarsuda yıkanırlar ve en az 3 defa suya dalıp çıkarlar. Sabah erken kalkarak taze su içerler. Hayvanlara da taze su verilir. Halk, yeni elbiseler giyer ve pişmiş yumurta tokuşturulur.
İzmir Urla da Nevruz ( Mart 9u şenlikleri Tire de Sultan Nevruz Bayramı, Uşakta ise yıl yenilendi gibi adlar kullanılır.
Nevruz Kürtlere Göre: Kawa isimli bir kahramanın, Kürtleri Kral ( Dehakın ) zulmünden kurtarıp hürriyetlerine kavuşturduğu gündür.
Sasanilere göre: Hükümdar ( Cemşidlin ) bir dünya gezisi sonrasında 21 Mart günü dönüşünün kutlandığı gündür.