Eski camlar bardak oldu, diye bir söz var bu memleketin semalarında çokça duyulur. Daha 25-30 sene önce köy ve ilçemizde öyle teknolojik hayat her yeri sarmadan kendi yağında kavrulur giden bir hayatımız vardı. Geçen hafta ısınmak için gazeteye mangal getirmiş ve soğuk havada güzelce bir ısınmıştık. Hadi mangalı yaktık lakin, kül ve kabuğunun üstünü örtecek olan eşünü unutmuştum. Dün de sobacı esnaf arkadaşa uğradım ve kendisine “eşün alacağım var mı” diye sordum. O’da gülerek, “yahu eşün mü kaldı artık, ne yapacaksın” dedi. Ben de, “mangal yaktım lazım oldu” dedim. “Eşün yok ama maşa var onu vereyim” dedi. Baktım maşa bu işi yapacak gibi değil, gözüme çarpan küreği sordum kaç lira, diye. Fiyatını söyledi ve aldım geldim. Kürekte bu işi öyle böyle görür diyerek geldim gazeteye. Sonra gazetede Muzaffer ile mangalın nasıl yanacağını karşılıklı konuşurken, “eşün bile bulamadım mangal için, hepsi tarihten kaybolup gitmiş” dedim.
1980’lerde ev ve dükkanlarda kışın mangal olmadan olmazdı. Şimdi birisi diyecek ki; “be adam mangal mı kaldı artık, mis gibi kömür hatta doğalgaz var daha ne yapacaksın, eşünü falan diyerek laf edip beni ters köşe yapabilir. Ben her zaman dediğim gibi moderniteye karşı olan ve hayatımı buna göre tanzim eden biri değilim. Benden uzak olsun da, küreselci çetelere yakın olsun, tamda onların işi bu işler.
Belki de 50-60 seneye kalmaz,(ben göremem büyük bir ihtimal ile) sobayı da, mangalı da ve dahi de, mağaraları arar oluruz. Sonra demedi demeyin!
Bir de şu uzaya gideceğiz, bu ne ki diyerek her daim teknoloji ve dijital bir hayat sunuyorlar ki; biz insanoğlu için değil gibime geliyor. Sanki ölümden kaçıyoruz ve bize anlatılan hikaye ile uyutulmaya devam ediyoruz. Olur mu, olmaz mı kimse de aslında bunu bilmiyor. Bilende yok gibi.
Ben burada mangal ve eşün ile huzurlu ve mutluyum. Çok mu gerici düşünüyorum, çok mu karamsarım, yoksa siz mi daha çok mutlusunuz ve huzur dolusunuz bilmiyorum.
Yöresel olarak ta, bölgemizde eşün ile alakalı çok sayıda söz de vardı. Aklıma gelen en bilineni “eşün ağızlı seni” diye bol bol kullanılan söz gibi. Sonra sonra modernite ve teknoloji galebe çaldı ve çoğu şeyi unutmaya başladık. Bu gidişle nereye varacağız belli değil diyorum.