Bir iki gün önce bir gazetede Dünya’nın en yaşlı insanı ile ilgili bir haber okudum. Adam 117 yaşındaymış. İskoçya’da bir huzurevinde kalıyormuş. Tabii haber vasfı taşıdığı içinde yaş gününde bunu ziyaret eden basın mensupları bu kadar uzun yaşamanın sırrını sormuş. O da; “herhangi bir sırrı yok bunun, demiş, “öyle sağlıklı beslenme, spor, kendime dikkat ederim gibi şeyleri hiç yapmadım, herhalde çok şanslı olduğum için bu kadar uzun yaşadım” diyerek cevap vermekle yetinmiş. Birkaç gazete ve tv bunu haber olarak servis etmiş. Bende okudum ve “vay be demek uzun yaşamanın böyle şans ile bir alakası varmış” diye haberi yorumladım. Sonra arşiv için bir kenara ayırdım. Bazen böyle çok yaşlı(yoksa ihtiyar mı demeli?) insan haberleri okuduğum da bunun insan ömrünün bir vadesi ile alakalı olduğunu ifade eden açıklamalara rast geliyorum. Bu akla daha yakın ve mantıklı görünüyor. Hayatın bir başlangıcı olduğu gibi bir sonu da var. Ne zaman doğulacak ve buradan intikal edilecek sadece kader mefhumu ile ilgili bir mevzudur bana göre. Bu çok uzun veya bizim tespit edemediğimiz kısa hayatların niçin böyle olduğunu kader dışında bir açıklaması kolay değil. Dini ilahiyat denilen bilgi yapısı bunu açıklamakta bir sıkıntı duymaz. Din dışı veya buna yakın fikir yapıları da bunun böyle olmadığını kendi fikir sistemleri ile açıklamaya çalışsa da, insan ölümlü olduğundan bunlar biraz zayıf kalmakta ve mevzuyu bir türlü anlatamamaktadır. Biz onları bir kenara bırakalım ve bize(benim gibi düşünen ve hayata bu açıdan bakanlar diyelim buna) bu uzun(neye göre uzun neye göre kısa ya da ortalama bir hayat denir kimse bilemez) ve kısa hayatın tamamı kader içindedir. Yok şöyle olsun böyle olsun, diyerek bir kaçış peşinde olanların gideceği yer de bu güne kadar olmadı ve olmamıştır. Bu yaşlı adam da, belki de bu kader mefhumuna çokta bağlı olmadığı içinde bu kadar uzun yaşamanın bir şans olduğunu sanıyor olabilir. Batılı olduğundan herhalde daha çok materyalist bir eğitim içinde büyüdüğünü tahmin ediyorum. Hani o meşhur her şey bir enerji topağı, insan ölünce toprakta tekrar bitki falan oluyor veya öte dünya yok diyerek kendini avuttuğu içinde, vakanın bir şans işi olduğunu açıklamaya çabalıyor gibi. Bu ülkede biz buna kader diyoruz, kapiş!