Milli mücadele yıllarında Atatürk’ün yanından, fikirlerinden ayrılmayan Tokat halkı kurtuluş savaşında da kadınıyla erkeğiyle savaşmıştır.
Ayın 25. Günü Sivas’ta aleyhinde bazı münasebetsiz ahval cereyana başlandığından haberdar olur. “ Mustafa Kemal Paşa 25/ 26 Haziran gecesi yaveri Cevat Abbas Bey’i çağırır. ‘ yarın sabah karanlıkla Amasya’dan Güney’e hareket edeceğiz’ der. Bu hareketin gizli tutularak hazırlanması için emir verdi.
Mustafa Kemal Paşa her ne kadar gizlice Tokat’a gelmeyi planlamışsa da şehrin girişinde onu bir sürpriz beklemekteydi. Bir Binbaşı’nın komutasında üniformaları eski, birbirinden farklı küçük bir askeri birlik tarafından karşılandı. Mustafa Kemal Paşa arabayı durdurmakla birlikte tedirgindi. Binbaşı’nın ‘ paşam hoş geldiniz. Ben askerlik şubesi reisi... 19 nefer, bir çavuş, iki inzibat emrinizdedir.’ Sözleri üzerine belirsizlik sona ermiş herhangi bir tehlikenin olmadığı anlaşılmıştır.
Tokat’a geldiğini haber alan belediye reisi ve üyeleri ile şehrin ileri gelenleri ziyaretine gelmişlerdir. Paşa onlara memleketin ulama, eşrafı ile bir toplantı yapacağını bildirmiştir. Geceyi Tokat’ta geçirmiştir. Tokat Milli Mücadele Dönemi’nde düşman işgaline uğramamış olmasına karşın Anadolu’nun her köşesinde yaşanan, ızdırap ve acıyı yüreğinde hissetmiş, maddi manevi tüm varlığı ile Ulusal Kurtuluş Savaş’ında ki yerini alarak üzerine düşen görevi yapmıştır. Coğrafi konumu itibarıyla Milli Mücadele’nin temellerinin atıldığı iller arasında geçiş yolu üzerinde yer alan Tokat, önemli kararların alındığı ve hazırlıkların yapıldığı yer olmuştur. Gerektiğinde müttefik kuvvetlerin protesto telgrafları çeken, gerektiğinde evlatlarını cepheye göndermekte tereddüt etmeyen Tokat halkı Mustafa Kemal Paşa’yı da yalnız bırakmamış, Kurtuluş Savaşı’nın zor ve sıkıntılı günlerinde hep yanında yer almıştır. Ona duyulan saygı ve tam bağımsızlık mücadelesine inanç, kazanılarak olan zaferin habercisi olmuştur. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’te Türkiye Cumhuriyeti Kurulduktan sonra gerçekleştirdiği yurt gezilerinde Tokat ve Tokatlılara yakın ilgi göstererek vatan topraklarımızın en sancılı günlerini yaşadığı dönemde buralarda gördüğü desteği ve fedakârlıkları unutmadığını açıkça ortaya koymuştur.
Milli Mücadele Dönemi’nde Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü yalnız bırakmayan Tokat halkı Türkiye Cumhuriyeti’ni de kalbinde ki Atatürk sevgisini de sonsuza dek yaşatacaktır...”
100 yılda bir gelen dahi Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet 100 yaşına girdi. Devletçe, milletçe birlik ve beraberlik içince coşkuyla kutladık. Çevremizde elli beş İslam ülkesi var. Her tarafta baskı, zulüm, gözyaşı, kan, intikam... Sadece Atatürk ve arkadaşlarının kurduğu laik, demokratik Cumhuriyet’te huzur var. Cumhuriyetçilik, devletçilik, milliyetçilik, Halkçılık, laiklik, devrimcilik ilkeleri Türk halkının birlik, beraberliğinin sarsılmaz kalesidir.
100 yıl boyunca şanlı bayrağımızın altında beraberce yaşadık. Binlerce 100 yıl birlik ve beraberliğimizin Cumhuriyetimizin ilkeleriyle yaşamamız dileklerimle.
Kaynakçalar: Atatürk Mustafa Kemal; Nutuk cilt; 1 Türk Tarih Kurulu yayınları. Ankara 1989
Cinli oğlu, Halis: Ulusal Savaşta Tokat 1936
Akar, Hasan- Müjdat Özbay; Milli mücadele yıllarında Niksar 1989
Kaplan, Leyla; “Milli Mücadele döneminde Tokat” Atatürk araştırma derneği. Sayı; 35, cilt; 12, Temmuz 1996.
Kuran, Ercüment; “Milli mücadelede Tokat “ Türk tarihinde ve kültüründe Tokat sempozyumu. Temmuz 1986