Türkiye Uzay İstasyonu deneylere başlıyor

Türkiye'nin ilk uzay yolcuları, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda 13 deney gerçekleştirecek

TÜBİTAK, Türkiye'nin ilk uzay yolcuları Alper Gezeravcı ve Tuva Cihangir Atasever'in, 2023'ün son çeyreğinde gidecekleri Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) gerçekleştireceği, üniversite ve araştırma kurumlarınca hazırlanan 13 farklı deneyi açıkladı: UYNA: "Uzay İçin Yeni Nesil Alaşımlar" deneyi ile yüksek sıcaklıklara dayanıklı, yüksek mukavemetli alaşımların üretilmesi çalışması, KIBO modülünde bulunan ELF kullanılarak gerçekleştirilecek.  gMETAL: "Katı Fazdaki Parçacıkların Bir Akışkan İçindeki Dinamiğine Yerçekimsiz Ortam Etkisi" deneyi çerçevesinde, yerçekiminin, kimyasal tepkimesiz koşullarda, katı parçacıklar ile akışkan ortamı arasında homojen bir karışımın oluşturulması üzerindeki etkisi incelenecek. UzMAN: "Uzay Görevleri için Mikroalgal Yaşam Destek Üniteleri" deneyi ile zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz ortamda büyüme ve dayanıklılık testleri gerçekleştirilecek. Mikroalg türlerinin bu koşullarda metabolik değişikliklerinin inceleneceği; CO2 yakalama performanslarının ve O2 üretim kabiliyetlerinin tespit edileceği görev ile yaşam destek sistemi geliştirilmesi hedefleniyor. EXTRAMOPHYTE: "Ekstrem Halofit olan Schrenkiella Parvula’nın Tuz Stresine Verdiği Yanıtların Uzay Ortamında Araştırılması" deneyi, uzayda ve yeryüzünde yetiştirilen ve de tuz stresine maruz bırakılan A. thaliana ve S. parvula bitkilerinde yeni nesil dizileme ile (RNA-seq) transkriptomun ortaya konulmasını ve mikro yerçekiminde glikofitik ve halofitik bitkilerin tuz stresine verdikleri bazı fizyolojik ve moleküler yanıtların karşılaştırmasını amaçlayacak. METABOLOM: "Uzay Görevlerinde Bulunan Astronotların Metabolom/Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Setlerinin Oluşturulması" projesiyle, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin ortaya çıkarılması hedeflenecek.  MİYELOİD: "Uzay Misyonuna Katılan Bireylerde Radyasyona Maruz Kalmanın Kanser İçin Öncül Lezyonlar Olan Periferik Kandaki Miyeloid-Kökenli Baskılayıcı Hücrelere Etkisinin İncelenmesi" deneyi ile uzay misyonu katılımcılarının maruz kalacağı yolculuk ve uzay koşullarının, kozmik radyasyon hasarının immünolojik olarak miyeloid kökenli baskılayıcı hücreler (MKBH) hücreleri düzeyinde ölçülmesi ve değerlendirilmesi hedefleniyor. MESSAGE: "Mi̇kroyerçeki̇mi İli̇şki̇li̇ Genetik Bi̇lim Misyonu" ile yerçekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genlerin tespit edilmesi ve uzay görevlerinde, bağışıklık hücrelerinden hangilerinin yer çekimi tarafından direkt olarak etkileneceğinin belirlenmesi amaçlanacak. CRISPR – GEM: "Mikro Yerçekimi Altında Bitkilerde CRISPR Gen Düzenleme Verimliliğinin Araştırılması" deneyi ile uzun vadeli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması sorununa bir çözüm olarak tasarlanan biyorejeneratif yaşam destek sistemlerinin iskeleti olan bitkiler araştırılacak. PRANET: "Propolisin Anti bakteriyel Etkisi" göreviyle, çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi incelenecek.  VOKALKORD: "Uzay’da Yaşamaya Karşı Oluşan Hayati Tepkimelerin Vokal Kord Kaynaklı Değişimler İle Tespiti Ve Düşük Yerçekimsizliğin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Ses Frekansları İle Tanımlanması" deneyiyle, yapay zeka aracılığıyla seste meydana gelen frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yerçekimsiz ortamın etkilerinin insan sesi üzerine etkilerinin araştırılması hedefleniyor. OKSİJEN SATURASYONU: "Solunum Sistemi Fizyolojisi İçerisinde Yapay Zeka Desteği İle Verilen Havanın Oksijen Seviyesini Hesaplayarak Düşük Yer Çekiminin Sebep Olduğu Rahatsızlıkların Tanımlanması" göreviyle, yapay zeka aracılığıyla verilen havanın oksijen seviyesini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılık ve rahatsızlıkların tanımlanması amaçlanacak. MİYOKA: "Mikro Yerçekimi Ortamında Kurşunsuz Lehimleme Araştırması" deneyi kapsamında, Türkiye'nin ilk uzay yolcusu, ISS'de elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajı gerçekleştirecek. Görevin ardından Dünya'ya getirilecek elektronik kartlar ile mikro yerçekiminin kurşunsuz lehimleme sürecine etkileri raporlanacak.