NEZAKET - 2

        Gelecek yaşam hayatımızda muvaffakiyetimizi belirleyecek olan en mühim hususlardan birisi de kendinize ve çevrenize karşı gösterdiğiniz sevgi, hürmet ve nezaketiniz olacaktır. İnsanlardan bazıları herkes tarafından çok sevilip, değer görüp muvaffak olurken, aynı vazifeyi ifa eden bazıları ise daha az sevilmekte, değer görmemekte, yetenekli olmasına rağmen muvaffak olamamaktadır.          Nezaket kurallarına uymak Müslümanlığın icaplarındandır. İnsanlar adab-ı muaşeret kaidelerine uymayanları; cahil, bencil, kaba, saygısız diye isimlendirir ve kınarlar. Nezaket kaidelerine uyan kişileri ise; terbiyeli saygılı, nazik, kibar, İstanbul beyefendisi şeklinde isimlendirirler. Amelde eksiği olanların kurtuluşları mümkün olmakla beraber edepte eksiği olanların, amellerinin iptal edileceği hakikati, görgü ve nezaket adabının içtima-i ehemmiyetine ilaveten, dini yönden de ne kadar ehemmiyetli olduğunu ifade eder.          Aziz okurlarım          Memalik-i Osmaniye’de gezerek, şahit olduklarını anlatan bir ecnebi (yabancı) şunları söylüyor:          “Osmanlı memleketlerinde halkın üstleri başları ne kadar temizdir. Hal ve tavırlarında ne büyük bir asalet ve yüzlerinin çizgilerinde ne tatlı bir sükûnet ve nezaket vardır. Konuştukları dil de, ne kadar tatlı ve ahenklidir.!”          “… Sohbet edenlerin ifadeleri veciz ve telaffuzları da pek temizdir. Tebessümlerinde incelik ve el hareketlerinde ayrı bir zarafet ve sadelik vardır. Ecnebileri (yabancıları) en çok hayrette bırakan taraf, hepsi birden konuşmayıp, yalnız birinin söz söylemesidir. Konuşan, genellikle sözünü pek kısa tutar, Dinleyen de, söz bitene kadar güzel bir dikkat halindedir. Birbirlerine karşı fikirlerini hürmetle müdâfaa ederler. Söylenen sözlerde herhangi bir fenalık, koyuculuk, iftira gibi kötülükler ve edebemugâyirlâubâli muhtelif lakırdılar yoktur. Yaşlı ve büyüklere karşı hürmetle onların hakkına riayet, hayâl edilemeyecek bir nezaket içindedir.          Diyebilirim ki Osmanlılar’ın ahlaki hususiyetleri, insanı adeta büyüler. Yürüyüşlerinin serbestlik ve ihtişâmı, misafir kabullerindeki güler yüzlülükleri ve nihayet selamlığa girip çıkarken riayet ettikleri teşrifatınzarafeti karşısında hayran olmamak elde değildir.”          Kardeşlerim! Bizlerde ecdadımızın yolundan gittiğimize göre onların ahlakını takınmamız gerekmez mi? Bir beyitle yazıma son vereyim.          “Edep bir tac imiş nur-u Hüda’dan,          Giy ol tacı emin ol her beladan.”