Uyurgezerlik neden olur? Nelere dikkat edilmeli?

Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik konu hakkında bilgiler verdi.

Uyurgezerlik (somnambülizm), kişinin uyurken otomatik olarak yataktan kalkıp yürüyebileceği ve diğer etkinliklerde bulunabileceği bir uyku bozukluğudur. Bu durum, kişinin uyanık olmadan gerçekleştirdiği otomatik davranışları içerir, ancak uyurgezerler genellikle uyku sırasında tamamen bilinçsizdirler, genellikle çocukluk döneminde başlar ve ergenlik döneminde en yaygın olarak görülür, ancak yetişkinlerde de ortaya çıkabilir. Uyurgezerlik genellikle hafif ve geçici bir durumdur, ancak bazı kişiler için devam edebilir veya yetişkinlikte tekrarlayabilir. Uyurgezerlik sırasında kişi, yataktan kalkıp yürür, konuşur, çevresini keşfeder, giysi düzenler veya hatta ev işleri yapar. Bunlar genellikle kısa süreli ve otomatik olarak gerçekleştirilen aktivitelerdir. Uyurgezerlik sırasında kişi genellikle uyanık izlenimi vermez ve sonradan bu olayları hatırlamaz. Uyku sırasında normal olarak meydana gelen REM dönemi veya derin uyku dönemlerinde uyanıklık durumunun bir sonucu olarak ortaya çıkar. Altta yatan nedenler arasında stres, yorgunluk, anksiyete, uykusuzluk, uyku apnesi, uyku sırasında solunum bozuklukları, genetik faktörler ve bazı ilaçlar sayılabilir, genellikle tıbbi bir müdahale gerektirmez ve birçok kişi için çocukluk döneminde kendiliğinden geçer. Ancak, uyurgezerlik tehlikeli durumlara neden olabilir, bu nedenle ciddi vakalarda tıbbi yardım ve yönetim gerekir. Uyurgezer bir kişiyi uyandırmak güvenli mi? Çoğu uzman, uyurgezerlik döneminin ortasında olan insanlar için sarsıcı uyandırışlara karşı dikkatli olunması gerektiği kanaatindedir. Durumlarının farkında olmadıkları için sarsıcı bir uyanış korku, kafa karışıklığı veya öfkeye neden olur. Mümkünse uyurgezer bir kişiyi olası tehlikelerden uzaklaştırıp yatağa geri döndürmeye çalışın. Sakin, yatıştırıcı bir ses ve en fazla hafif bir dokunuş onları yönlendirmede faydalı olacaktır. Uyurgezer bir kişiyi uyandırmanız gerekiyorsa, bunu elinizden geldiğince nazik bir şekilde yapmaya çalışın ve uyandığında büyük olasılıkla şaşkınlık yaşayacaklarının farkında olun.